Τα εγκεφαλικά επεισόδια είναι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που συμβαίνουν όταν η παροχή αίματος στον εγκέφαλο διακόπτεται. Αυτή η διακοπή σημαίνει ότι ο εγκέφαλος δεν λαμβάνει το οξυγόνο και τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται, και τα εγκεφαλικά κύτταρα αρχίζουν να πεθαίνουν πολύ γρήγορα.
Τι ακριβώς συμβαίνει;
Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι εγκεφαλικών:
- Ισχαιμικό εγκεφαλικό: Είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος. Προκαλείται από ένα φραγμένο αιμοφόρο αγγείο στον εγκέφαλο. Το φράξιμο αυτό μπορεί να οφείλεται σε έναν θρόμβο αίματος που σχηματίζεται εκεί (θρόμβωση) ή σε έναν θρόμβο που ταξιδεύει από αλλού στο σώμα και σφηνώνει σε ένα αγγείο του εγκεφάλου (έμβολο).
- Αιμορραγικό εγκεφαλικό: Συμβαίνει όταν ένα αιμοφόρο αγγείο στον εγκέφαλο σπάσει και προκαλέσει αιμορραγία μέσα στον εγκεφαλικό ιστό.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού, όπως:
- Υψηλή πίεση (υπέρταση): Είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου.
- Κάπνισμα: Βλάπτει τα αγγεία και αυξάνει τον κίνδυνο για θρόμβους.
- Υψηλή χοληστερίνη: Μπορεί να οδηγήσει σε στένωση των αγγείων.
- Διαβήτης: Αυξάνει τον κίνδυνο για προβλήματα στα αγγεία.
- Προβλήματα στην καρδιά: Κάποιες καρδιακές παθήσεις αυξάνουν τον κίνδυνο σχηματισμού θρόμβων, π.χ. η κολπική μαρμαρυγή
- Παχυσαρκία: Συνδέεται με άλλους παράγοντες κινδύνο όπως η αυξημένη χοληστερίνη, το μεταβολικό σύνδρομο κ.ά.
- Οικογενειακό ιστορικό: Αν υπάρχουν περιστατικά εγκεφαλικού στην οικογένεια, ο κίνδυνος αυξάνεται, ιδίως αν αυτό έχει συμβεί σε ηλικία μικρότερη
- Ηλικία: Ο κίνδυνος αυξάνεται με την ηλικία.
- Κακή διατροφή: Η κατανάλωση πολλών λιπαρών και χοληστερίνης αυξάνει τον κίνδυνο.
- Έλλειψη άσκησης: Η καθιστική ζωή αυξάνει τον κίνδυνο.
Πώς καταλαβαίνουμε ότι κάποιος παθαίνει εγκεφαλικό;
Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται ξαφνικά:
- Μούδιασμα ή αδυναμία στο πρόσωπο, το χέρι ή το πόδι, συνήθως στη μια πλευρά του σώματος.
- Δυσκολία στην ομιλία ή στην κατανόηση των άλλων.
- Ξαφνική θολή όραση ή τύφλωση στο ένα ή και στα δύο μάτια.
- Δυσκολία στο περπάτημα, ζαλάδα, απώλεια ισορροπίας.
- Ξαφνικός και πολύ δυνατός πονοκέφαλος χωρίς προφανή λόγο.
Για να προστατευτούμε;
Η πρόληψη είναι το κλειδί:
- Να ελέγχουμε την πίεσή μας τακτικά.
- Να μην καπνίζουμε.
- Να τρώμε υγιεινά: Φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και λίγα λιπαρά.
- Να ασκούμαστε τακτικά.
- Να διατηρούμε ένα υγιές βάρος.
- Να ελέγχουμε τη χοληστερίνη και το σάκχαρο στο αίμα.
- Ο γιατρός μπορεί να συστήσει φάρμακα για την πρόληψη θρόμβων, αν χρειάζεται.
Πώς αντιμετωπίζεται ένα εγκεφαλικό;
Η θεραπεία εξαρτάται από το είδος του εγκεφαλικού:
- Ισχαιμικό εγκεφαλικό: Μπορεί να αντιμετωπιστεί με φάρμακα που διαλύουν τον θρόμβο (θρομβολυτικά) ή με αφαίρεση του θρόμβου με ειδική συσκευή (θρομβεκτομή). Αυτές οι θεραπείες είναι πιο αποτελεσματικές αν γίνουν γρήγορα.
- Αιμορραγικό εγκεφαλικό: Η θεραπεία εστιάζεται στον έλεγχο της αιμορραγίας και μπορεί να χρειαστεί και χειρουργείο.
Μετά το εγκεφαλικό, η αποκατάσταση είναι σημαντική για να βοηθήσει τον ασθενή να ανακτήσει τις χαμένες του λειτουργίες.